Көзі қарақты оқырманның діни әдебиеттерден көзі шалып, уағыздардан еміс-еміс еститін «уақып» дегеніміз не? Араб тіліндегі «уақф» сөзінен туындаған «уақып» ұғымына кеңінен тоқталмас бұрын, бұл терминнің тілдік мағынасына бойлап көрелік.

Жалпы, ертеректегі ғұлама-ғалымдардың пайымдауынша, ел болып қалыптасу үшін бірқатар тіректердің болуы қажет екендігі айтылады. Олар – діні, тілі, жері, тарихы, ұлттық тағамы, салт-дәстүрлері мен әдет-ғұрыптары. Сондай-ақ әр ұлттың өзіне тән ерекшелігі тағы бар. Қазақ халқының ұлттық салт-санасы мен әдет-ғұрыптары ислам дінімен тығыз байланысты екені баршамызға мәлім.

Мысырдың Каир қаласында орналасқан атақты әл-Азһар мешітін білмейтін жан жоқ шығар. Бұл мешітті 970-971 жылдары Фатими халифалары тұрғызған болатын. Ол уақытта Каир қаласы Фатими мемлекетінің астанасы еді. Әл-Азһар мешіті фатимилер тұсында Каир мешіті деп аталды. Кейін атауы әл-Азһар болып өзгертілді. Бүгінде әл-Азһар әлемдегі ең көне Ислам мешіттерінің қатарына кіреді.

Араб тіліндегі «дуъаа» сөзінің мағынасы «сұрау», «жалбарыну» дегенге келеді. Аллаға дұға ету деген сөз Оған жалбарынып, әр нәрсенің қайырлысын сұрау дегенді білдіреді. Басқа бір адамға дұға ету ол адамға жақсылық тілеу дегенге саяды. Демек, дұға пенденің Раббысынан жалбарынып сұрауын білдіреді.

Әйгілі математик, ойшыл, медицина ғылымының негізін қалаған Ибн Синаға бірде шәкірттерінің бірі: «Ұстаз, егер сіз өзіңізді пайғамбармын деп жарияласаңыз, мыңдаған қолдаушылар табылатынына сенімдімін», – дейді. Оған сол мезет жауап қатпаған Ибн Сина бір күні қыстың аязды күні әлгі шәкіртіне «Дәрет алайын, барып сырттан леген мен құманды әкелші» деп жұмсайды.